دانشیار گروه جامعه شناسی موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی
چکیده
دوفصلنامه علمی تخصصی مطالعات کودک و خانواده/ سال اول/ شماره 1/ بهار و تابستان1401،ص52-37 چکیده خانواده به عنوان کهنترین نهاد همزاد بشر است که نقش برجستهای در حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر جامعهای دارد. این نهاد در طول تاریخ فراز و فرودهایی داشته است. جامعه ما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجه به زیربناهای عقیدتی، توجه ویژهای به آن شد. به گونهای که به ویژه در دوران جنگ به عنوان خانواده اسلامی و ایرانی، تراز انقلاب و الگوی سایر ملتها مطرح شد. اما پس از اتمام جنگ و بحث از آغاز تهاجم و نانوی فرهنگی دشمن، این نهاد و جامعه ایران دچار تغییرات اساسی در عرصه ارزشها شد. این پژوهش، با رویکرد تحلیلی انتقادی و بررسی اسنادی و کتابخانهای سامان یافته است. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل نقش تغییرات ارزشی خانواده در کاهش جمعیت در ایران و بیان سیاستها و راهکارها برای افزایش باروری در جامعه اسلامی ایران است. یافتههای پژوهش حاکی از این است که افزایش سن ازدواج، کاهش شدید باروری، کاهش ارزش فرزند و تلقی آن به عنوان هزینه زندگی، اشتغال بانوان، طلاق، افزایش تجرد و تجرد قطعی از جمله تغییرات ارزشی صورت گرفته در خانواده ایرانی است.